Tümdengelim ya da Dedüksiyon (Latince: deductio), felsefe ve mantıkta sahip olunan genel verilerden yola çıkarak özel sonuçlar çıkarma yöntemidir. Tümdengelimin aksi tümevarım metodudur.
Tüm insanlar ölümlüdür, Sokrates bir insandır; öyleyse Sokrates ölümlüdür. Lise son sınıf öğrencileri geometride zorlanırlar, Eren lise son sınıf öğrencisidir; O zaman, Eren geometride zorlanır. Akıl yürütmek insanların hoşuna gitmez, Cem insandır; O halde, akıl yürütmek Cem 'in hoşuna gitmemektedir.
Bilimsel araştırma sürecinde tümevarım ve tümdengelim yöntemleri birbirlerini tamamlar niteliktedir: Tek tek olgulardan genel ilkelere ulaşılır (tümevarım). Genel ilkelerden yola çıkılarak varsayımlarda bulunulur (tümdengelim). Varsayımların doğruluğunu sınamak için deneyler ve incelemeler yapılır.
Tümevarım [indüksiyon], felsefe ve mantıkta sahip olunan özel verilerden yola çıkarak genel sonuçlar çıkarma yöntemidir.Tümevarımın aksi tümdengelim metodudur. 19. ve 20. yüzyıllarda, tümevarımcılık, bilimsel yöntemin gerçekçi idealleştirmesi olarak varsayımsal tümdengelimciliğe yenik düştü.
Tümdengelim, tümel öncüllerden zorunlu olarak tümel veya tikel sonuç çıkarma işlemidir. Tümdengelimsel akıl yürütme genelden genele ya da genelden özele doğru giden bir düşünce biçimidir. Bu tip akıl yürütmeler zorunlu olarak geçerli çıkarımlardır. Mantıktaki tüm geçerli çıkarımlar tümdengelim akıl yürütmeleridir.
Boncuk ağaca tırmanır. Bu durumda beyaz kediler ağaca tırmanır. Örneğinde özel verilerden yola çıkarak genel bir sonuca ulaşılmıştır. Bu durum ise tümevarıma örnek olarak gösterilebilmektedir.
Analoji ya da andırışma; iki farklı şey arasındaki benzerlik veya benzerliklerden hareket edilerek birincisi için dile getirilenlerin diğeri için de söz konusu olduğunu ifade etmektir (çıkarım).
Tümevarımsal araştırma, verilerdeki kalıpları ve temaları bulmak için metin veya görsel analiz gibi daha nitel analizler kullanır. Tümdengelimli araştırma, teori veya hipotezi test etmek ve doğrulamak için istatistiksel analiz gibi daha nicel yöntemler kullanır.
Tümevarım özelden yola çıkılarak genel hakkında bilgi elde edilmesidir. Bilimsel yöntemin temeli olan tümevarımda, çok sayıda tikel bilgi kullanılarak tümel bir kural doğrulanır. Örneğin, "Serçe, güvercin, karga uçar", "Serçe, güvercin, karga kuştur" tikel bilgilerinden "Kuşlar uçar" tümel bilgisine varılabilir.
Pierce, olgulardan başlayan ve bu olgulardan hareketle, söz konusu olguları en iyi biçimde açıklayan varsayımı ortaya koymaya çalışan, abdüktif çıkarım konusu ile de özellikle ilgilenmiştir.
Alerjik şok nedir
Kardiyak döngü nedir biyolojide
Enerji verici nedir
Flakon Aşı nedir
Egoizm Nedir Kısaca Tanımı
Soru sıfatı nedir örnekleri
Rus Çeçen olayı nedir
Geçiş dönemi nedir
Ad aktarması nedir benzetme
Türkiye tarım kredi kooperatifleri nedir
Androloji bölümü nedir
9 sanat Nedir
Soğuk su termosu nedir
Ampirik doğal sınıflandırma nedir
2 nin mutlak değeri nedir
Meteor çukuru nedir kısaca
Bisiklette akort ayarı nedir
Eski uygarlıkların kullandıkları sayı sistemi nedir
1.1 1.1 dns nedir
Müslümanların kazandığı ilk zafer nedir
Kaşkorse atlet nedir
Bilginin kaynağı nedir sorusu
Sözsüz anlatım nedir
Subakut ve kronik vajinit nedir
Biyoloji ve genetik mühendisliği nedir
Nadas tarımı nedir
Yıldız anason nedir, nerelerde kullanılır
Dengeli beslenme nedir kısa özet
Mıknatısın zıt kutupların birbirine uyguladığı kuvvet türü nedir
Ahit sandığının özelliği nedir
Kashna felsefesi Erdal Demirkıran nedir
Islahevi nedir
Sulinex xr 37.5 nedir
Güneşten büyük yıldızın adı nedir
10. sınıf 2. dereceden denklemler nedir
Elastan hammaddesi nedir
Elazığ'ın eski adı nedir
Televizyonun tarihçesi nedir
Islak puro nedir
Fitne olayı nedir