Fiillerin özne ve nesneye bağlı olarak kazandığı anlama ve girdiği biçime çatı denir. Çatı, sadece fiil cümlelerinde aranan bir özelliktir. İsim cümlelerinde hâliyle olmaz. Fiiller, özne ve nesne alıp almamalarına; belirtilen işin nasıl yapıldığına; işten nesnenin ve öznenin nasıl etkilendiğine göre çatılar ayrılırlar.
Nesnesi olan fiillere geçişli fiil denir. Örneğin: ''Masayı taşıyalım.'' Bu cümlede ''taşımak'' eylemi geçişlidir çünkü ''neyi'' sorusuna cevap verir. Geçişsiz fiiller ise nesne almaz. Örnekler: Ağlamak, uyumak, gülmek, yorumlamak, bakmak.
Bunun yanında şuna da dikkat edilmelidir, edilgen çatılı fiiller "-l, -n" edilgenlik eklerini alırlar. Bu ekler ile birlikte yüklemde gösterilen işi kimin yaptığı belirsizleşir. Sokaktaki araçlar birer birer yıkandı. (Kim yıkadı diye sorduğumuzda cevap alamadığımız için bu cümle edilgen bir cümledir diyebiliriz.)
Bu ekler edilgenlik eki-, dönüşülük eki -In, işteşlik eki-Ig, ve ettirgenlik eki Dır (-Ir, -t, ve -Er) olarak sıralanabilir. Bu dört çatı eki fiilin kök ya da gövdesinden hemen son- ra yer alırlar ve bazı kısıtlamalarla, birlikte de kullanılabilirler.
Türkçe'deki etken çatı, işi gerçekleştiren özneyi net bir şekilde belirtir. Özne, işi yapan kişiyi veya nesneyi açıkça ifade eder. Etken çatılı fiiller genellikle kök biçimindedir ve öznenin rolü cümlenin anlamını netleştirir. Diğer yandan, Türkçe edilgen çatıda işi yapan özne belirsizdir, ve gerçek özne yoktur.
Edilgen çatılı fiillerde özne sözde özne iken, dönüşlü çatılı fiillerde gerçektir. Eylemin gerçekleşmesi için birden fazla öznenin bulunduğu fiillerdir ve bu işteş fiiller “-ş” ekini alırlar. İşteş çatılı fiillerde karşılıklı yapma ve beraber yapma anlamı vardır.
Bir fiilin geçişli fiil olup olmadığı, özneden sonra sorulan "ne", "neyi" ve "kimi" soruları sorularak anlaşılır.
Hem özne tarafından gerçekleştirilen hem de doğrudan ya da dolaylı olarak öznenin etkilendiği fiillere dönüşlü fiil denir. Bu fiiller -n ve -l ekleriyle oluşturulur. (-l) ekiyle oluşturulan dönüşlü fiiller: Darıldı, ayrıldı, katıldı.
Gülmek geçişli bir fiildir ve 'onu' nesnesi alabilir.)
Gülmek geçişli bir fiildir ve 'onu' nesnesi alabilir.)
Nedir
Bootable ISO nedir
İtalyan yaka gömlek nedir
UNO el değiştirme kartı nedir
Odtü estiem nedir
Dikey pazaryeri nedir
Saf ipek eşarp nedir
3 ün tam katı nedir
Lipodissolve nedir
15 Mart günü nedir
Kaolin kili nedir
30 2 kumaş nedir
Çamaşır makinesi elde yıkama nedir
VİOP nedir basit anlatım
Stabilizasyon nedir
İnternetin ana kaynağı nedir
1500 adet nükleotitten oluşan dna parçası nedir
1RM hesaplama nedir
Çorum'un en meşhur yemeği nedir
Kırmızı gözlü muhabbet kuşunun cinsi nedir
Aydınlatma şiddeti birimi nedir
Deniz kızı hikayesi nedir
Null tanısı nedir
Ünsiyet nedir islamda
Etnik coğrafya nedir
Baba travması nedir
Kartal nedir kısaca bilgi
Sosyal rol nedir kısaca
Disney Prenses'in adı nedir
Hızlanma şeridi nedir
Zıt anlamlı kelime nedir
Saraç ipi nedir
1 5000 ölçekli harita nedir
NOC açılımı nedir
Lezzetli domatesleri ile ünlü şehrimizin adı nedir
Yesevilik nedir kısa ve öz
Mürekkepsiz yazıcı nedir
Board marker nedir
Ec değeri nedir
7 sınıf karışım nedir
ETW nedir