Fiillerin özne ve nesneye bağlı olarak kazandığı anlama ve girdiği biçime çatı denir. Çatı, sadece fiil cümlelerinde aranan bir özelliktir. İsim cümlelerinde hâliyle olmaz. Fiiller, özne ve nesne alıp almamalarına; belirtilen işin nasıl yapıldığına; işten nesnenin ve öznenin nasıl etkilendiğine göre çatılar ayrılırlar.


Türkçe fiilde çatı nedir?

Fiillerin özne ve nesneye bağlı olarak kazandığı anlama ve girdiği biçime çatı denir. Çatı, sadece fiil cümlelerinde aranan bir özelliktir. İsim cümlelerinde hâliyle olmaz. Fiiller, özne ve nesne alıp almamalarına; belirtilen işin nasıl yapıldığına; işten nesnenin ve öznenin nasıl etkilendiğine göre çatılar ayrılırlar.

Geçişli ve geçişsiz fiil nedir?

Nesnesi olan fiillere geçişli fiil denir. Örneğin: ''Masayı taşıyalım.'' Bu cümlede ''taşımak'' eylemi geçişlidir çünkü ''neyi'' sorusuna cevap verir. Geçişsiz fiiller ise nesne almaz. Örnekler: Ağlamak, uyumak, gülmek, yorumlamak, bakmak.

Edilgen çatı nedir örnekleri?

Bunun yanında şuna da dikkat edilmelidir, edilgen çatılı fiiller "-l, -n" edilgenlik eklerini alırlar. Bu ekler ile birlikte yüklemde gösterilen işi kimin yaptığı belirsizleşir. Sokaktaki araçlar birer birer yıkandı. (Kim yıkadı diye sorduğumuzda cevap alamadığımız için bu cümle edilgen bir cümledir diyebiliriz.)

Çatı ekleri nelerdir?

Bu ekler edilgenlik eki-, dönüşülük eki -In, işteşlik eki-Ig, ve ettirgenlik eki Dır (-Ir, -t, ve -Er) olarak sıralanabilir. Bu dört çatı eki fiilin kök ya da gövdesinden hemen son- ra yer alırlar ve bazı kısıtlamalarla, birlikte de kullanılabilirler.

Etken edilgen nasıl ayırt edilir?

Türkçe'deki etken çatı, işi gerçekleştiren özneyi net bir şekilde belirtir. Özne, işi yapan kişiyi veya nesneyi açıkça ifade eder. Etken çatılı fiiller genellikle kök biçimindedir ve öznenin rolü cümlenin anlamını netleştirir. Diğer yandan, Türkçe edilgen çatıda işi yapan özne belirsizdir, ve gerçek özne yoktur.

Dönüşlü ve işteş fiil nedir?

Edilgen çatılı fiillerde özne sözde özne iken, dönüşlü çatılı fiillerde gerçektir. Eylemin gerçekleşmesi için birden fazla öznenin bulunduğu fiillerdir ve bu işteş fiiller “-ş” ekini alırlar. İşteş çatılı fiillerde karşılıklı yapma ve beraber yapma anlamı vardır.

Geçişli olup olmadığını nasıl anlarız?

Bir fiilin geçişli fiil olup olmadığı, özneden sonra sorulan "ne", "neyi" ve "kimi" soruları sorularak anlaşılır.

Dönüşlü fiil nedir örnek?

Hem özne tarafından gerçekleştirilen hem de doğrudan ya da dolaylı olarak öznenin etkilendiği fiillere dönüşlü fiil denir. Bu fiiller -n ve -l ekleriyle oluşturulur. (-l) ekiyle oluşturulan dönüşlü fiiller: Darıldı, ayrıldı, katıldı.

Gülmek geçişli mi?

Gülmek geçişli bir fiildir ve 'onu' nesnesi alabilir.)

Etken fiil nedir örnek?

Gülmek geçişli bir fiildir ve 'onu' nesnesi alabilir.)

Diğer Nedir Yazıları