Hakkın senetsiz olarak öne sürülemediği ve mutlaka bir senede bağlı olduğu menkul unsurlara kıymetli evrak denilmektedir. Tahvil, çek, poliçe ve bono; kıymetli evrak türleri arasında yer almaktadır. Tedavül ve güvenlik sağlayan kıymetli evrakların devri, senetsiz mümkün olmamaktadır.
Kıymetli evrak, TTK m. 645'de şu şekilde tanımlanmıştır: “Kıymetli evrak öyle senetlerdir ki bunların içerdiği hak senetten ayrı olarak ileri sürülemediği gibi başkalarına da devredilemez”. Kanuni tanımdan yola çıkarak kıymetli evrakın özelliklerini şu şekilde sayabiliriz: a) Kıymetli evrak bir senettir.
Kıymetli evrak, oluşumuna yol açan hukuki olaydan veya temel ilişkiden bağımsız ve soyut bir nitelik taşır. Senedin içerdiği belirli hak ile onun meydana gelmesine neden olan hukuki işlem veya ilişki arasında bir bağlantı bulunmamaktadır. Bono, poliçe ve çek, soyut kıymetli evraklar arasında yer almaktadır.
Adi senetlerde alacaklı ve borçlu sıfatlarının aynı kişide birleşmesi, borcun sona ermesine ve dolayısıyla senedin geçersiz hale gelmesine neden olur (TBK m. 135/1). Kıymetli evrakta ise alacaklı ve borçlu sıfatlarının aynı kişide birleşmesi, borcu sona erdirmez ve dolayısıyla senedin geçerliliğine zarar vermez.
Tapu senedi kıymetli evrak değildir.
Uygulamada en sık görülen kıymetli evrak türü bono ve çektir. Bono ve çek, poliçe gibi kambiyo senetleridir. Yani kıymetli evrak içindeki bir grup senedin ortak adı kambiyo senedidir. Bundan başka menkul kıymetler de kıymetli evraktır.
Yukarıda izah ettiğimiz üzere kambiyo senetleri resmî belge hükmündeki belgeler olarak sayılmıştır. Bu belgeleri sahte olarak düzenlemek, değiştirmek ve kullanmak resmî belgede sahtecilik suçunu oluşturur.
Kıymetli evrakın kaybı, çalınması, okunamaz şekilde yıpranması, yırtılması vb. gibi durumlarda, senedin kıymetli evrak niteliği ve dolayısıyla bunda doğmuş olan hak da sona ermezse de, ileri sürülmesi olanaksız olur. Nitekim hak ile senet özdeşleşmiştir.
Kıymetli evrak, bir veya daha fazla hak içerir. Bu hakkın özel hukuka ilişkin olması, ekonomik bir değeri olması, parayla ölçülebilir olması ve devredilebilir olması gerekmektedir. Bu hak, bir alacak hakkı olabileceği gibi, ortaklık hakkı, mülkiyet hakkı veya rehin hakkı gibi farklı türlerde olabilir.
Kıymetli Evrak Türleri:
Poliçe, çek, bono, tahvil. Anonim ve paylı komandit şirketlerde pay senetleri ve ilmühaberler. Makbuz senedi, varant, konşimento, ipotekli borç senedi, irat senedi, rehinli tahvilat.
Nedir
Gözcüler filmi konusu nedir
Kan gazı so2 nedir
Kıymetli evrak nedir örnek
Hoparlör denilen cihaza bağlanarak sesin şiddetinin artırılmasını sağlayan ..
Phenol Red Nedir Ne İçin Kullanılır
Lor peynirinin diğer adı nedir
Kot pantolonda 36 bedenin karşılığı nedir
Evrendeki en büyük gök cismi nedir
Starbucks espresso roast nedir
Büyük hayvanı nedir
Sosyal yardım nedir
Gitarda arpej nedir
Açıksöz gazetesinin önemi nedir
Hırvatistan mezhebi nedir
Çocuk Kalbi kitabının özeti nedir
2 üssü 6 nın cevabı nedir
9 sınıf din doğru haber nedir
Hızlanma hareketi nedir örnek
Luc nedir
Soğukta başa takılan giysi nedir
L hospital olayı nedir
The Equalizer 2 konusu nedir
Lâle Devri nedir kısaca özet
İPTV M3U URL Nedir
Endoplazmik retikulum nedir ve görevi nedir
Karakol cemiyetinin amacı nedir
Suksadenum nedir
Dernek yerleşkesi nedir
Allotrop nedir örnek
Steradin nedir acilci
Kariyer kapısı nedir
Compression shirt nedir
0000 sayısının anlamı nedir
Anatolia cast ajans nedir
Ailede çocuğun rolü nedir
Kare formülü nedir
Nöral foramen nedir
Tıbbi malzeme deposu nedir
Net çalışma sermayesi nedir
Chino pantolon farkı nedir