İlk manası ile ihsan; Cibrîl hadisindeki tanımıyla “Sanki O'nu görüyormuşsun gibi Allah'a kulluk etmektir.”19 İkinci manası ise yine Hz. Peygamberin nitelemesiyle “kişinin kendisi için sevdiğini kardeşi için de sevmesi”20 şeklindedir.
Bu hadiste İslam'daki vahiy meleği Cebrail (veya Cibril) kişi kılığında İslam dininin son peygamberi Muhammed'e çeşitli sorular sorar. Sorulardan birisi de "İhsan nedir?" şeklindedir. Peygamber soruyu şöyle yanıtlar "Allah'a, onu görüyormuşçasına kulluk etmendir. Sen onu görmesen dahi o seni görür.
“Mü'minin öldükten sonra verilmesine sebeb olduğu ilk hediyesi, cenâze namazını kılan kimsenin Allah katından mağfiret dilemesidir.” (Deylemî)32. Hiçbir baba, çocuğuna, güzel terbiyeden daha üstün bir hediye veremez. Tirmizî, Birr, 33. Sizin en hayırlılarınız, hanımlarına karşı en iyi davrananlarınızdır.
Genel olarak iyilik ve lutufta bulunmak, bir işi en güzel şekilde yapmak, Allah'a ihlâsla kulluk etmek anlamlarında kullanılan bir terim.
Kadın ve erkek arasında cinsî münasebeti ifade eden fıkıh terimi. Nikâh akdinden sonra ve birleşmeden önce kadın ve erkeğin baş başa kalmasını ifade eden fıkıh terimi.
Cibril Hadisi diye meşhur olmuş Hadis-i Şerif, İslam, İman ve İhsan'ı en özet şekilde bizlere anlatan rivayettir. Cibril hadisi İslam'ın ve İman'ın Şartlarını Resulullah 'ın dilinden bize aktarmaktadır. Ayrıca İslam'ın ayrılmaz bir özelliği olan İhsan'ı en güzel şekilde açıklamaktadır.
İhsan, bir eylem olarak “iyilik etmek” ve “yaptığı işi güzel yapmak [itkân]” şeklinde kısmen farklı iki anlamda kullanılmaktadır. Cibril hadisinin delaletiyle ihsan kelimesinin yüklendiği üçüncü anlam ise Allah'ı görüyormuş gibi ibadet etmektir.
Nurdan yaratılmış olup görünüşü son derece güzeldir. Mânevî bir varlık olmasına rağmen Cebrâil'i cismanî varlık şeklinde tasvir eden bir kült oluşmuştur. Buna göre onun yüzü beyaz, saçı mercan gibidir. İnci ve yakutlarla süslenmiş olan yeşil renkli 600 kanadı vardır.
İhsan ismi Kuran'da geçer. Bakara, Nahl, Al-i İmran, Hucurat ve Mearic Suresi, bu ismin geçtiği surelerin arasında yer almaktadır. Allah takva ve ihsan sahiplerini sever. Siz Allah'tan lütuf ve ihsan bekliyorsunuz ama birbirinize yardım etmiyorsunuz.
Muhammed'in söylediğine inanılan 40 adet hadisin manzum, mensur veya manzum-mensur karışık tercüme ve/veya şerh edilerek derlenmesinden ibarettir. ”: “Kim ümmetim için sünnetimden kırk hadis ezberlerse kıyamet günü ona şefaat ederim. ”
