Bâb-ı Âli Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nda 23 Ocak 1913 günü Enver Bey ve Talat Bey'in önderlik ettiği bir grup İttihat ve Terakki üyesi tarafından hükûmet binası Bâb-ı Âli'nin basılmasıyla yapılan askerî darbedir.
İktidar-muhalefet arasında tırmanan gerginliklerin sonucunda ise tarihimize 31 Mart Vakası olarak geçen askeri ayaklanma yaşanmıştır. 31 Mart Vakası sonrasında yaşanan hükümet krizleri ve seçimler ise 1913 yılında gerçekleşen Babıâli Baskını'nın temelini oluşturmuştur.
Naima tarihinde, Sultan I. İbrahim döneminde sadrazam olan Kemankeş Kara Mustafa Efendi'nin şimdiki Bâb-ı âli yerinde bir sarayının olduğunu ve burada memurların da bulunduğundan bahsediyorsa da bu mekanın resmen Bâb-ı âli olarak açılması 1756 yılında Sultan III. Osman tarafından yapılmıştır.
23 Ocak 1913 tarihinde, İttihat ve Terakki Partisi, iktidardaki Kamil Paşa Hükümetine karşı bir darbe yaparak iktidarı ele geçirmiştir. Bu darbe tarihe Bab-ı Ali Baskını olarak geçmiştir.
Bâb-ı Âli Baskını
İttihat ve Terakki Fırkası'nın önde gelen ismi Binbaşı Enver, yanında çalıştığı Harbiye Nazırı Nazım Paşa'nın makamını, yanında fırkanın silahşorlarından Yakup Cemil ve adamları olduğu halde bastı. Baskında Nazım Paşa öldürüldü.
Halâskâr Zâbitân (Türkçe: Kurtarıcı Subaylar) ya da Halâskâran (Türkçe: Kurtarıcılar), 1912 yılının mayıs ayında örgütlenen Hürriyet ve İtilaf Fırkası yanlısı silahlı örgüt. İttihat ve Terakki muhalifi olan örgüt kurulduğu günden Bâb-ı Âli Baskını'nın gerçekleştiği tarihe kadar birçok eylem gerçekleştirmiştir.
31 Mart Vakası II.Meşrutiyet'in ilanından bir sene sonra İstanbul'daki Avcı Taburu askerlerinin ayaklanması ile başlayan bir isyan hareketidir. Ayasofya meydanında toplanan askerler ve halkın çeşitli kesimlerinden insanlar şeriat istediklerini ifade etmişler ve hükümetin istifa etmesini talep etmişlerdir.
Hareket Ordusu, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne bağlı subayların 13 Nisan 1909 günü, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırmak için, Selânik'ten Mahmut Şevket Paşa komutasında İstanbul'a gönderdikleri ordudur. Kurmay Başkanı ise Kolağası Mustafa Kemal Bey'dir.
Baskın sırasında Harbiye Nazırı Nâzım Paşa, Yakup Cemil tarafından öldürüldü; Enver Bey, Mehmet Kamil Paşa'ya istifasını imzalattı ve padişahı ziyaret ederek Mahmut Şevket Paşa'nın sadrazam olmasını sağladı. Böylece İttihat ve Terakki Cemiyeti askerî darbe ile iktidarı ele geçirmiş oldu.
Bâb-ı Âli diye de yazılan Babıali (Yüce Kapı), 18. yüzyılın sonundan itibaren, Osmanlı Devleti'nin sadaret (başbakanlık) sarayı için kullanıldı. Görsel, bugün valiliğe evsahipliği yapan Osmanlı başbakanlık konağı önündeki tarihi kapının sonradan renklendirilmiş bir sürümü.
